Na een decennium van betrokken leiderschap en onvermoeibare inzet neemt burgemeester Liesbeth Spies (58) afscheid van de stad waar ze geboren en getogen is en die haar zo dierbaar is. In tien jaar tijd groeide ze uit tot een baken van stabiliteit, verbinding en vooruitgang, en gaf ze een gezicht aan de uitdagingen én successen van ‘haar’ dynamische gemeente. Nu kiest Liesbeth, met haar kenmerkende nuchterheid, optimisme, inlevingsvermogen en persoonlijke integriteit, voor een nieuwe weg.

Als voorzitter van Aedes, de landelijke vereniging van woningcorporaties, zal ze zich zowel voor als achter de schermen inzetten voor betaalbare en duurzame huisvesting. Haar keuze markeert niet alleen een professionele wending, maar ook een bewuste persoonlijke beslissing. "Een derde ambtstermijn zou naar mijn overtuiging niet goed zijn voor mij en niet goed voor de gemeente. Daarbij moet je ervoor waken dat de frisheid niet van je werk afgaat", verklaarde ze openhartig.

In de spotlights

“Je staat als burgemeester vaak in de spotlights en staat ook 24/7 aan, dat is voor je partner en kinderen niet altijd even leuk. Dat zal bij Aedes anders zijn. Maar ook dat wordt een pittige job, want daar moeten woondeals gemaakt worden voor het hele land en overeenstemming vinden en samenwerken met 300 corporaties is ook een ingewikkelde klus, maar ik hoef niet meer constant ‘aan’ te staan.” Met die woorden benadrukt ze haar prioriteit voor balans, een waarde die haar leiderschap altijd heeft gekenmerkt. Ooit zei ze van geen enkele andere plaats burgemeester te willen zijn dan van Alphen aan den Rijn. Een uitspraak die onze innemende Liesbeth met haar nieuwe functie nagekomen is.

Hoe reageerde het thuisfront op jouw afscheid als burgemeester?

“Het besluit om weg te gaan was niet eenvoudig. Ik zeg altijd dat je weg moet gaan op het moment dat het nog een beetje pijn doet bij de mensen met wie je samenwerkt en het moet ook een beetje pijn bij jezelf doen. Het thuisfront verheugt zich op iets meer anonimiteit. Mijn dochters wilden liever niet met mij gaan shoppen of met mij uit eten gaan in een Alphens restaurant. Aan de andere kant kunnen ze zich nog niet voorstellen dat ik minder uren aan het werk ben, ze moeten daar eigenlijk heel hard om lachen. Dus volgend jaar zomer gaan we evalueren of ze daadwerkelijk verschil merken.”

Uit het hart gegrepen

“Wat ik ook heel mooi vind, is dat ik de kans krijg om mezelf opnieuw uit te vinden. Ik ben nu ruim 22 jaar actief in het openbaar bestuur, onder andere als minister en de laatste tien jaar als burgemeester. Heel veel van je tijd als burgemeester staat echt vast. Ik denk dat 80% van mijn tijd redelijk strak en aan de voorkant is ingevuld. Dat wordt als voorzitter van Aedes anders. Ik krijg meer regelruimte en krijg meer de mogelijkheid om zelf mijn agenda te bepalen. Dat moet ik ook nog maar weer kunnen, hè? Het wordt letterlijk mezelf opnieuw uitvinden. Aan de andere kant is de functie bij Aedes heel relevant; mensen een dak boven hun hoofd geven. Als mensen geen thuis hebben, dan wordt de rest van je leven heel ingewikkeld. Dan kun je slecht werken, zit je slecht in je vel. Die corporaties hebben een derde van de woningen in Nederland in hun bezit. Dat moeten fijne huizen zijn, die moeten verduurzaamd worden en in wijken staan die veilig en leefbaar zijn. Die opdracht is mij wel een beetje uit het hart gegrepen. Op deze manier kan ik een belangrijke bijdrage leveren aan het bestaan van mensen.”

Waar moet een burgemeester aan voldoen volgens jou?

“Je moet ten eerste van mensen houden, want als je dat niet doet verlies je het contact wat in deze functie belangrijk is. En je moet zelf inwoner willen zijn en je tot die inwoner willen verhouden. Niet bang zijn om soms ingrijpende beslissingen te nemen. Dichtbij jezelf blijven en durf te vertrouwen op je onderbuikgevoel, op je intuïtie. Dat merk ik ook in de besluiten die je moet nemen. Als je onderbuikgevoel goed is, kun je daar ook voor gaan staan en dan kun je een besluit met overtuiging verdedigen. Je moet vooral ook onafhankelijk zijn en niet politiek gekleurd en je moet boven de partijen staan. Je bent de enige als burgemeester die er ván en vóór iedereen is. Tegen collega’s zeg ik altijd dat je niet alleen burgemeester wilt zijn, maar juist ook kiest voor die ene gemeente. Ik vind ook dat inwoners recht hebben op een burgemeester die voor hen kiest en niet alleen voor het burgemeesterschap. Én heel belangrijk, je moet een gladde rug hebben. Je kunt helaas niet iedereen naar het zin maken.”

Makkelijke keuze

Dat Liesbeth hier zelf geboren en getogen is, heeft iets extra’s gebracht in dit burgermeesterschap. Heel bewust kiezen voor een bepaalde gemeente was makkelijk. “Ik woonde er al, ik ben hier gelukkig en een groot voordeel is dat ik voor mijn burgermeesterschap niet politiek actief was, ik kende het gemeentehuis alleen van buiten, niet van binnen en ik had geen onverwerkt verleden, geen openstaande rekeningen. Dat maakte dat ik redelijk onbevangen van buiten naar binnen kon gaan. Met deze gedachte ben ik ook mijn nieuwe job aangegaan. Tegelijkertijd dat ik besloot geen derde termijn in te gaan, kwam dit op mijn pad. Ik kreeg van de zomer een telefoontje of ik er eens over na wilde denken en op vakantie in Corsica heb ik dat gedaan en ben toen het gesprek aan gegaan.”

Wat maakt het zo leuk om een Alphense of Alphenaar te zijn?

“De mentaliteit spreekt mij aan; doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg. En gewoon leveren, doen wat je zegt. De voorzieningen zijn natuurlijk fantastisch, je zit in een mum van tijd in vier grote steden. Je hebt mogelijkheden om naar het strand, de bossen of de polders te gaan. Je kunt dus hier op allerlei manieren recreëren voor gezinnen, voor jong en oud en de sportvoorzieningen zijn natuurlijk geweldig. Hoe goed de kwaliteit van wonen en leven hier is en de kwaliteit van de middelbare scholen. In dat opzicht is Alphen een complete gemeente.

Ik vind daarom jullie initiatief van platform HierisALPHEN met de website en het magazine zeer waardevol. Jullie laten hiermee zien wat er allemaal te doen is in onze gemeente, op een positieve manier, waar we echt trots op mogen zijn. Hiermee zetten we met elkaar Alphen in de etalage, we laten zien wat we voor moois te bieden hebben.”

Omschrijf jezelf als mens én als burgemeester

“Bij mij is ‘what you see is what you get’. Ik ben positief en optimistisch en durf wel te zeggen waar het op staat. Daarnaast ben ik een harde werker en oprecht geïnteresseerd in mensen. Daar krijg ik veel voor terug. Ik ben een echt mensen-mens. Empathisch, maar dat vind ik een groot woord. Het helpt dat je je hart openstelt en dat ik zelf moeder ben.

De kern van het burgemeester zijn is dat je zichtbaar op straat bent en aanspreekbaar voor de inwoners.”

Wat zijn je vijf favoriete plekken in onze gemeente?

In de eerste plaats natuurlijk thuis, daar komt al mijn geluk samen. Een warm nest is immers het beste wat iemand kan hebben. Zonder dat kun je niet functioneren. Ook het Zegerslootgebied is een geslaagde plek waar mensen van alle leeftijden en achtergronden kunnen recreëren en ontspannen. De hele zone langs de Oude Rijn met haar vele terrassen vind ik een fijne plek. En het Rietveld in Hazerswoude-Dorp, waar je nog een paar woningen hebt die allen met een bootje te bereiken zijn. Als vijfde kies ik toch voor het Bentwoud. Wat daar de afgelopen jaren allemaal gebeurd is onvoorstelbaar. Het is zo’n mooi gebied geworden.”

Heb je aan al je doelstellingen voldaan?

“Het vervelende en ook het mooie van dit vak is dat het zeer onvoorspelbaar is en het ook nooit klaar is. Onvoorspelbaar, wie had twee keer een vluchtelingencrisis kunnen

voorspellen? Wie had corona kunnen plannen? Je moet dan echt schakelen en op een andere manier naar zaken kijken. Bijvoorbeeld met het onderwijs of zorgverlenen. Nog zo’n voorbeeld: wie had ooit gedacht dat we in 2015 de gevangenis gingen ontruimen en daar een half jaar 1100 alleenstaande mannen in een noodopvang een veilig dak boven hun hoofd konden geven?

Qua grote thema’s hebben we onszelf iedere keer verrast. Dat maakt dat het nooit saai is. Die zal ik bij Aedes best wel houden en dat vind ik ook fijn, dat ligt mij wel. Maar natuurlijk ga ik ook heel veel dingen missen.”

Wat ga je met die iets meer vrije tijd doen?

“Een beetje in de tuin rommelen en ik probeer nog meer naar buiten te gaan en misschien zelf weer bedenken naar welke theatervoorstelling we gaan. We kunnen hopelijk onze vrienden wat vaker gaan zien. We zullen echt wat meer gaan ondernemen in het weekend, daar verheug ik mij op. Ik hou ook veel van sport, ik wandel veel, maar echt actief deelnamen aan een sport, daar had ik de afgelopen geen tijd voor. Maar ik ga kijken wat ik nu wel kan gaan doen. Het wordt in ieder geval niet golfen, daar gaat mijn bloed niet sneller van stromen. Maar het komt allemaal goed.”